دیفرانسیل تراکتور نقش حیاتی در انتقال قدرت از موتور به چرخ‌ها را دارد و عملکرد صحیح آن برای بهره‌وری و کارایی تراکتور ضروری است. با توجه به این موضوع خرابی دیفرانسیل تراکتور برای دارندگان آن‌ها بسیار حائز اهمیت است؛ چون که این سیستم به چرخ‌ها اجازه می‌دهد با سرعت‌های مختلف بچرخند به ویژه در هنگام پیچیدن یا عبور کردن از سطوح ناهموار بسیار اهمیت پیدا می‌کند. خرابی این بخش از تراکتور‌ها می‌تواند منجر به ایجاد مشکلات جدی در عملکرد و حتی خطرات ایمنی شود. در این مقاله قد داریم درباره مفهوم دفرانسیل، کاربرد آن و دلایل خرابی آن‌ها بپردازیم.
دیفرانسیل تراکتور چیست؟
دیفرانسیل تراکتور یک جزء اساسی در سیستم انتقال قدرت است که وظیفه آن تقسیم نیرو از موتور به چرخ‌ها و تنظیم سرعت چرخش چرخ‌ها به منظور بهبود عملکرد و مانورپذیری تراکتور است. وجود این نوع سیستم به تراکتور‌ها امکان می‌دهد تا در حین حرکت در زمین‌های مختلف و شرایط کاری سخت، بتوانند نیرو را به طور مؤثر توزیع کنند. توزیع یکسان و مؤثر نیرو از لغزش چرخ‌ها در هنگام فعالیت جلوگیری می‌کند. دیفرانسیل تراکتور شامل مجموعه‌ای از دنده‌ها و محور‌ها است که به طور هماهنگ فعالیت می‌کنند؛ در واقع زمانی که تراکتور روشن می‌شود، سیستم گشتاوری موتور از طریق گیربکس به دیفرانسیل منتقل می‌شود.
در سیستم دیفرانسیل نیروی گشتاوری به دو قسمت تقسیم شده و به هر چرخ به طور جداگانه نیرو ارسال می‌شود. زمانی که تراکتور‌ها در حال چرخش یا حرکت در مسیر‌های ناهموار هستند، دیفرانسیل با تنظیم سرعت چرخش چرخ‌ها، به حفظ تعادل و پایداری تراکتور کمک می‌کند. این عملکرد در کشاورزی و عملیات سنگین که نیاز به دقت و کنترل بیشتر است بسیار اهمیت پیدا می‌کند و با توجه به فعالیت سنگینی که انجام می‌دهند خرابی دیفرانسیل تراکتور امری طبیعی و نرمال است.
کاربرد و وظایف دیفرانسیل تراکتور
انواع مختلف دیفرانسیل موجود در تراکتور‌ها وظایف مختلفی را برعهده دارند که این وظایف اساسی و مهم شامل موارد زیر است:
- توزیع گشتاوری: دیفرانسیل تراکتور نیروی گشتاوری را به دو قسمت تقسیم کرده و به طور جداگانه به هر چرخ ارسال می‌کند. این امر به چرخ‌ها اجازه می‌دهد تا با سرعت‌های مختلف بچرخند که این عمل مانورپذیری و عملکرد صحیح تراکتور را بهبود می‌بخشد.
- جلوگیری از هرزگردی چرخ: تراکتور‌ها در هنگام پیچیدن یا عبور کردن از سطوح ناهموار، چرخ بیرونی مسافت بیشتری را طی می‌کند. دیفرانسیل با تنظیم سرعت چرخ داخلی، از هرزگردی و فرسایش لاستیک جلوگیری می‌کند.
- افزایش کشش: در سطوح ناهموار یا لغزنده، دیفرانسیل به هر چرخ اجازه می‌دهد تا با سرعت مناسب بچرخد و از گیرکردن یا هرزگردی چرخ‌ها جلوگیری می‌کند.
- کاهش سایش و پارگی: با توزیع مناسب و یکنواخت گشتاوری بین چرخ‌ها، دیفرانسیل از سایش و پارگی بیش از حد لاستیک‌ها، دنده‌ها و سایر اجزای سیستم انتقال قدرت جلوگیری می‌کند.
با توجه به این مسائل و وظایف مهمی که انجام می‌دهد توجه به خرابی دیفرانسیل تراکتور اهمیت بسزایی پیدا می‌کند. دیفرانسیل تنها یک سیستم تک کاربردی نیست و در انواع مختلف تراکتور مانند تراکتور کشاورزی، راهسازی و برف روب نیز کاربرد دارد.
چند نوع دیفرانسیل مخصوص تراکتور وجود دارد؟
انواع مختلفی از دیفرانسیل‌ها برای تراکتور وجود دارد که هر کدام از آن‌ها مزایا و کاربرد‌های خاص خود را نیز دارند. در این بخش به چهار نوع از رایج‌ترین انواع دیفرانسیل تراکتور اشاره می‌کنیم:
1. دیفرانسیل باز
این نوع دیفرانسیل تراکتور در شرایط عادی عملکرد مطلوبی دارد و در اکثر تراکتور‌ها کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. دیفرانسیل باز از طریق محور‌ها و دنده‌ها گشتاوری را از گیربکس به دو چرخ منتقل می‌کند و مزیت اصلی این نو دیفرانسیل سادگی و پایین بودن قیمت است. با توجه به این ویژگی‌ها دیفرانسیل باز ممکن است در سطوح ناهموار قدرت کافی را به چرخ‌ها منتقل نکند و باعث هرزگرد یک چرخ و از دست رفتن قدرت شود.
2. دیفرانسیل قفل شونده
دیفرانسیل قفل شونده دارای یک مکانیزم قفل کننده است که اپراتور می‌تواند آن را در شرایط دشوار مانند برف یا گل‌ولای فعال کند. با فعال شدن قفل دیفرانسیل گشتاوری به طور مساوی بین هر دو چرخ توزیع می‌شود و از هرزگردی یک چرخ و گیرکردن تراکتور جلوگیری می‌شود. احتمال خرابی دیفرانسیل تراکتور مدل قفل شونده بالا است؛ زیرا احتمال ساییدگی بیشتر دنده‌ها در هنگام قفل شدن دیفرانسیل وجود دارد. از این نوع دیفرانسیل بیشتر برای تراکتور‌های راهسازی و کشاورزی استفاده می‌کنند از معایب این دیفرانسیل تراکتور می‌توان به پیچیدگی بیشتر و قیمت بالا‌تر نام برد.
3. دیفرانسیل محدود لغزش
نوع دیگری از دیفرانسیل تراکتور وجود دارد که به صورت خودکار قدرت را به چرخ با بیشترین کشش منتقل می‌کند و از هرزگردی چرخ جلوگیری می‌کند. دیفرانسیل‌های محدود در لغزش بیشتر در تراکتور‌های مدرن کشاورزی و راهسازی که در سطوح ناهموار فعالیت می‌کنند به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد. مزیت اصلی این نوع دیفرانسیل‌ها عملکرد بهتر و کشش بیشتر در سطح‌های لغزنده است؛ اما با این حال دیفرانسیل محدود در لغزش دارای پیچیدگی و قیمت بالا هستند.
4. دیفرانسیل تقسیم کننده گشتاوری
در انتها دیفرانسیل تقسیم کننده گشتاوری قطعه‌ای حیاتی در سیستم انتقال قدرت برخی تراکتور‌های است. این دیفرانسیل تراکتور وظیفه‌ای فراتر از یک دیفرانسیل ساده دارد و به توزیع گشتاوری موتور بین میل گردان جلو و عقب به صورت متغیر می‌پردازد. مزیت اصلی این نوع دیفرانسیل نسبت به سایر انواع دیفرانسیل‌ها کشش بهتر، کنترل مناسب‌تر و کاهش ساییدگی و پارگی است.
در نهایت انتخاب دیفرانسیل مناسب به عوامل مختلفی مانند نوع کاربری، شرایط زمین و بودجه افراد بستگی دارد؛ اما انتخاب مناسب می‌تواند باعث کاهش خرابی دیفرانسیل تراکتور در اثر کارکرد شود.
دلایل خرابی دیفرانسیل تراکتور چیست؟
دیفرانسیل تراکتور مانند قلبی که خون را به تمام نقاط بدن انتقال می‌دهد، نقشی مهم در انتقال قدرت تراکتور‌ها ایفا می‌کند. این قطعه هوشمند وظایف مهمی را بر عهده دارد که به تراکتور‌ها اجازه می‌دهد تا در سطوح مختلف با مانورپذیری بالا حرکت کنند. با این وجود این قطعه نیز مانند سایز قطعات مکانیکی دیگر تراکتور دچار خرابی می‌شود که عمده دلایل خرابی دیفرانسیل تراکتور موارد زیر است:
- کمبود یا آلودگی روغن
- سایش یا پارگی طبیعی
- ضربه و فشار
- استفاده نادرست از تراکتور
- مشکلات مربوط به نیم دنده‌ها
بهترین راه حل برای رفع خرابی و تعمیر دیفرانسیل چیست؟
بهترین راه حل برای رفع خرابی و تعمیر دیفرانسیل تراکتور به نوع و شدت خرابی بستگی دارد؛ اما به طور کلی چند روش برای حل این مشکل وجود دارد که عبارت است از:
- تعویض روغن
- تنظیم دیفرانسیل
- تعویض قطعات
- جوشکاری یا ترمیم خرابی
- تعویض دیفرانسیل
کلام آخر
دیفرانسیل یکی از قطعات حیاتی در تراکتور است که نیروی موجود در موتور را به چرخ‌ها منتقل می‌کند. این قطعه انواع مختلفی مانند دیفرانسیل باز، تقسیم کننده گشتاوری، محدود در لغزش و قفل شونده دارد که هر کدام مزایا و معایب خاص خود را دارند و برای استفاده در نوع خاصی از تراکتور مناسب هستند. این قطعات نیز مانند سایر قطعات تراکتور آسیب می‌بینند؛ اما رایج‌ترین دلایل خرابی دیفرانسیل تراکتور کمبود یا آلودگی روغن، سایش یا پارگی، ضربه، فشار و غیره هستند. دارندگان این ماشین صنعتی برای کاهش یا رفع خرابی‌ها بهتر است به محض مشاهده آن را به نزد متخصص ببرند.
